Met gepaste eerbied blikt de Wierdastichting terug op het leven en werk van haar naamgever, de heer Enno Wierda. Als burgemeester van Winsum gedurende een tijdvak van veertig jaren, heeft hij een onuitwisbaar stempel gedrukt op de ontwikkeling van de gemeenschap. Zijn visionaire blik, sociale bewogenheid en plichtsbesef vormen tot heden het morele kompas van onze stichting.

Enno Wierda werd geboren op 22 oktober 1849 te Obergum als zevende kind in een gezin van in totaal tien kinderen. Hij groeide op in een ondernemersgezin waar bestuurskracht en nijverheid hand in hand gingen; zijn vader, Hendrik Willem Wierda, was eigenaar van onder meer een houtzaagmolen, oliemolen en steenbakkerij, en was tevens burgemeester.
Enno maakte met zijn broers in zijn jonge jaren een ontwikkelingsreis door Amerika, wat ongetwijfeld bijdroeg aan zijn vooruitstrevende blik op techniek en samenleving.

In 1878, op 29-jarige leeftijd volgde hij zijn vader op als burgemeester. Daarmee kreeg Winsum een jonge en energieke burgervader. Wierda resideerde zijn leven lang in het ouderlijk huis, Huize ‘Zaandam’ aan de Schouwerzijlsterweg. Vanuit hier bestuurde hij de gemeente met een mix van conservatieve liberale waarden en moderne ambities. Zijn fascinatie voor vooruitgang was bllek toen hij in 1881, vergunningen aanvroeg voor de aanleg van elektrische geleiding en telefoonverbindingen tussen de woningen van de familie. Deze drang naar modernisering vertaalde zich ook in zijn beleid: hij was een drijvende kracht achter de komst van de spoorlijn Sauwerd-Roodeschool (1893) en de paardentram naar Ulrum, waardoor Winsum uit zijn isolement werd getrokken en economisch kon opbloeien.

Zijn meest tastbare nalatenschap als bestuurder is echter het markante Raadhuis aan het dorpsplein, gerealiseerd in 1907. Wierda schreef hiervoor zelf de prijsvraag uit en bekostigde persoonlijk het meubilair voor de raadzaal, terwijl zijn zuster hem de nog steeds bestaande burgemeestersstoel schonk.

Hoewel Wierda bekendstond als een man van stand en soms ‘barsch’ kon overkomen, had hij een groot hart voor zijn ingezetenen. Hij bleef ongehuwd en beschouwde de bevolking als zijn familie. Hij stond bekend als de ‘meester van de burgers’ die, in tijden van nood, zelf die nood probeerde te verlichten. Tekenend voor zijn karakter was de distributie van goedkoop ‘reparatie-leder’ aan gezinshoofden, zodat zij hun schoeisel konden herstellen. Ook bij zijn jubilea deelde hij ruimhartig uit aan het ziekenfonds, weduwen en schoolkinderen.

Enno Wierda overleed op 6 september 1921, op 71-jarige leeftijd. Omdat hij geen directe nazaten had, bepaalde hij bij testament dat zijn vermogen – waaronder de kapitale boerderij ‘Wierdaheerd’ met toen ruim 51 hectare landerijen – ten goede moest komen aan de gemeente. Zijn laatste wil was helder: de baten moesten worden aangewend voor het algemeen belang, ter verfraaiing van het dorp en ter ondersteuning van het welzijn van de Winsumers. Enkele dagen na zijn overlijden werd, ter uitvoering van deze wens, de Wierdastichting in het leven geroepen.

fotoalbum met meer foto’s uit leven van Enno Wierda

Bronnen:
De Wierda-Stichting Een greep uit de 100-jarige geschiedenis
Wierdaheerd Artikel in blad Winshem van de Historische Vereniging Winsum-Obergum uit 2008

1. Foto genomen tussen 1915-1920 door Joel de Lange bron Historische Vereniging Winsum-Obergum ↩︎
2. Foto genomen tussen 1925-1930 door P.B. Kramer bron Groninger Archieven ^{_{NL-GnGRA_818_18121)}} ↩︎